به نام خدا

خرج پرتاب(Charge) :مقدار سوخت به کار رفته در موشک خرج پرتاب نامیده میشود.

به عبارتی دیگر سوخت و اکسیدکننده با هم مخلوط شده و به طور مخصوصی در بدنه جای می گیرند که خرج پرتاب نامیده می شود.

از نظر فیزیکی خرج پرتاب انواع مختلفی به شرح زیر دارد:
الف:خرج پرتاب مایع
ب:خرج پرتاب جامد

الف)خرج پرتاب مایع:از موادی تشکیل میشود که در دمای محیط(25درجه سانتی گراد) مایع باشند.
نمونه ای از خرج پرتاب مایع: اسید نیتریک به عنوان اکسید کننده و هیدروکربور اشباع شده به عنوان ماده ی محترقه.
ویا اکسیژن مایع به عنوان اکسید کننده و هیدروژن مایع به عنوان ماده محترقه.
(این خرج پرتاب برای موتورهایی با طراحی دقیق و پیچیده می باشد و به همین دلیل زیاد مورد بحث قرار نمی گیرد)

ب)خرج پرتاب جامد:در خرج پرتاب جامد ماده اکسید کننده که برای سوخت لازم است در خود خرج پرتاب موجود است که شامل چندین دسته بندی می باشد:
1:خرج پرتاب جامد دوپایه
2:خرج پرتاب جامد ترکیبی
3:خرج پرتاب هیبرید
4:خرج پرتاب هیبرید معکوس
5.سوخت هیپرگول
6.سوخت ژل

در تصویر بالا سوخت و نحوه ی قرارگرفتن سوخت(ستاره ای) یک راکت مدل را می بینید.

1.خرج پرتاب دوپایه: این خرج پرتاب ها اساساً از نیتروسلولز و نیتروگلیسیرین تشکیل می شوند.همچنین از پایدارکننده های دی فنیل آمین برای جلوگیری از تجزیه ی نیتروسلولز در این خرج ها استفاده می شود
* انرژی این نوع خرج ها کمتر از 120 KCal/Kg است.
* از این سوخت ها در کاتیوشا(نوعی راکت انداز چندتایی)استفاده می شود.


2.خرج پرتاب جامد مرکب: این خرج پرتاب از یک اکسید کننده ی معدنی مانند آمونیوم پرکلرات و یک رابط آلی که عمل احتراق را انجام می دهد تشکیل شده است.
از جمله رابط های آلی می توان موارد زیر را نام برد:
پلی اورتان ، پلی بوتارین ، پلی اتیلن و...
* در خرج پرتاب مرکب یک فلز که معمولا آلمینیوم است نیز به این موارد اضافه می شود. این فلز باعث ازدیاد انرژی خرج پرتاب می شود.


3.خرج پرتاب هیبرید: این نوع خرج پرتاب حدّ وسط خرج پرتاب جامد و مایع است.(ترکیبی از هردو نوع خرج پرتاب است)
*هیبرید واژه ای است به معنای«دورگه» که در تمام زمینه های علمی و غیرعلمی متداول است.(مثل هیبرید رزونانسی در شیمی،گیاه و بذر هیبرید درکشاورزی،خودروی هیبریدی و...)
* در سیستم های هیبرید به طور معمول اکسیدکننده مایع و ماده ی محترقه جامد است.
برای مثال: اسیدنیتریک به عنوان اکسیدکننده(مایع) و فلز لیتیوم به عنوان ماده محترقه (جامد) است.

4.خرج پرتاب هیبرید معکوس:در این نوع خرج پرتاب از یک اکسیدکننده ی «جامد» مانند هگزونیترواِتان و یک ماده محترقه «مایع» نظیر ایزوپروپیل الکل استفاده می شود
* این خرج پرتاب توسعه ی قابل توجهی نیافته ولی در حال تکامل است.


5.سوخت هیپرگول:این مواد سوختی به هیپرگول سوختی مایع معروف بوده و بدون احتیاج به چاشنی در زمان فعل و انفعالات ، سریعاً محترق می شوند.
از جمله این سوخت ها می توان اسیدنیتریک به عنوان اکسیدکننده و تری اِتین آمین به عنوان ماده محترقه را نام برد.


6.سوخت ژل:این مواد از اکسیدکننده ی جامد مانند نیترات آمونیوم و یک ماده محترقه که دارای ویسکوزیته(گران رَوی) بالا مانند پلی ساخارید تشکیل یافته است.
* سوخت ژل علی رغم اینکه به سهولت تهیه می شود و دارای انرژی زیادی است ، خیلی کم تر مورد استفاده قرار می گیرد.

تصویر بالا یک سوخت ژل است.(به سادگی می توانید تهیه کنید)

پی نوشت1:در رابطه با ترکیباتی که زیر آن ها خط کشیده شده است در پست های آینده به تفصیل بحث می کنیم.

پی نوشت2:به این دلیل که خودم در حال حاضر در این رابطه ها تحقیق می کنم پست های بعدی جامع تر و اساسی تر خواهد بود.

موفق و پیروز و سربلند باشید.